საქართველოს სოფლის მეურნეობის მინისტრი მოადგილესთან, მხარის გუბერნატორთან და  სოფლის მეურნეობის პროექტების მართვის სააგენტოს ხელმძღვანელთან ერთად, სამცხე-ჯავახეთში, შეღავათიანი აგროკრედიტით დაფინანსებულ მეფრინველეობის ფერმაში წარმოების პროცესს გაეცნო. „შპს მესხეთის მეფრინველეობა“ ახალციხეში, სოფელ კლდეში ფუნქციონირებს. სახელმწიფო ხელშეწყობით დაფინანსებულ ფერმაში 220 ათასი აშშ დოლარის ინვესტიცია განხორციელდა.

სოფელი სარო სამცხისა და ჯავახეთის გასაყარზე მდებარეობს და უძველეს მატერიალურ თუ არამატერიალურ მემკვიდრეობას, დღემდე ინახავს. მიუხედავად ამისა, ტურისტები მას იშვიათად სტუმრობენ. სპეციალისტთა ნაწილი, ამის მიზეზად, იმას ასახელებს, რომ სამცხე–ჯავახეთის ტურისტულ მარშრუტებში, სარო შეტანილი არ არის. სხვა შემთხვევაში, ეგვიპტის პირამიდების პერიოდში აგებული ეს ციკლოპური ნაგებობები ყველა უცხოელი თუ ადგილობრივი დამთვალიერებლისთვის საინტერესო და ეგზოტიკური უნდა იყოს. ეს ნაგებობა ჩვენს წელთაღრიცხვამდე მესამე–მეორე ათასწლეულით თარიღდება. მისი უნიკალურობა იმაში მდგომარეობს, რომ ქვები  მშრალად დაწყობილია და ერთმანეთთან სხვა მასალა არ აკავშირებთ. საროს კიდევ ერთი  მემკვიდრეობა, მესხური დარბაზებია. სოფელში ყველაზე კარგად ასპანიძეების საგვარეულო ოდაა შემორჩენილი. სპეციფიურად დახურული ჭერით, მიდგმული მესხური ფურნითა და ბუხრით იგი 150 წელს ითვლის. 

მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვის კვებისა და მოვლის პირობები, მის გაუმჯობესების გზები

ასპინძის მუნიციპალიტეტის სოფელ რუსთავში მცხოვრებმა ვაჟა ძირკვაძემ პოლონეთიდან ჰოლშტაინის ჯიშის ძროხები ჩამოიყვანა.  ერთი სული შინაური ცხოველი ფერმერს 6 000 ლარი დაუჯდა.  მაღალი ხარჯების მიუხედავად, ფერმერი დარწმუნებულია, რომ ოთხი სული ძროხა დანახარჯს მოკლე დროში აუნაზღაურებს.

ზამთრის პერიოდში, ტემპერატურის კლებასთან ერთად, სოფლის მოსახლეობას შინაური პირუტყვი ბაგურ კვებაზე გადაჰყავს. ადგილობრივები ამბობენ, რომ ზამთარში პირუტყვისათვის თივის გარდა დამატებით საკვების მიცემა უჭირთ, რაც საქონლის წველადობაზე აისახება. ვეტერინარებს კი ამასთან დაკავშირებით, საკუთარი რეკომენდაციები აქვთ. სოფელ მუსხის მკვიდრის ლიდა ოქრომელიძის ყოველი დილა საქონლის  სადგომში შესვლითა და პირუტყვზე ზრუნვით იწყება. იმის გამო, რომ ჯერ კიდევ ცივა და მინდორში საკვები ბალახი არ არის, მათ მსხვილფეხა ცხოველი ბაგურ კვებაზე ჰყავთ. ოქრომელიძეები სახლის პირობებში საქონელს მხოლოდ თივას უყრიან, იმის გამო რომ ოჯახს ფინანსური რესურსი არ აქვს, პირუტყვს სხვა დამატებით საკვებს ვერ აძლევს, რაც დაბალი წველადობის მიზეზი ხდება.

„გენდერული თანასწორობა და ქალთა მონაწილეობა სოფლის მეურნებაში“– თემაზე ახალციხეში სემინარი გაიმართა. აგრარული კუთხით მომუშვე ორგანიზაციების წარმომადგენელ ქალებს საკუთარი როლის, ჩართულობისა და აქტიურობის შესახებ გენდერის ექსპერტი ესაუბრა. შეხვედრა რეგიონების ეკონომიკური განვითარების პროგრამის ფარგებლში გახორციელდა. მისი მიზანია  ქვეყნის ორ რეგიონში, სამცხე–ჯაავხეთსა და ქვემო ქართლში  სიღარიბის დაძლევასა და ეკონომიკურ წინსვლას ხელი შეუწყოს. პროგრამა ორი ძირითადი მიმართულებით მეკარტოფილეობისა და მერძევე/მესაქონლეობის კუთხით ფუნქციონირებს. ამ დარგებში  ახალი ტექნოლოგიების შემოტანისა და დანერგვისათვის  რეგიონების ეკონომიკური განვითარების პროგრამა ტრენინგებს მომავალშიც გეგმავს. ქალების სოფლის მეურნეობაში ჩართვისა და გენდერული თანასწორობის შესახებ სემინარი ახალციხის შემდეგ ადიგენში გაიმართა.

მესხ  მეფუტკრეებს სახელმწიფო პროგრამის ფარგლებში სკები გადაეცათ. სასოფლო–სამეურნეო კოოპერატივების წევრებმა დღეს სამი ტიპის: ფინური წარმოების პოლესტიროლის, დადანისა და რუტისა 10 ჩარჩოანი სკები თანადაფინანსებით მიიღეს. ფერმერთა ხელშეწყობის ინიციატივა  მეფუტკრეობის სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივების მხარდაჭერის პროგრამით ხორციელდება. მის ფარგლებში  სამცხე–ჯავახეთის მასშტაბით 21–მა კოოპერატივმა 1800–მდე სკა  30%–ის ღირებულებით მიიღო. ამ ეტაპზე, ფერმერებს 120 ლარად შეფასებული სკები 36 ლარად გადაეცათ. სახელმწიფო პროგრამით სარგებლობა დაინტერესებულ მეფუტკრეებს კვლავ შეუძლიათ. ახალ ეტაპზე განაცხადების მიღება 28 თებერვალს დაიწყება და 15 მარტის ჩათვლით გაგრძელდება. სკებთან ერთად კოოპერატივებს  შესაძლერბლობა აქვთ განაცხადი თაფლის საწურ დანადგარებსა და  2 200 ლიტრის ტევადობის თაფლის შესანახ ავზებზე  გააკეთონ.

,,მიკრო და მცირე მეწარმეობის ხელშეწყობის პროგრამის“  მეორე რაუნდში  ჩართვის მსურველთათვის, ახალციხეში შეხვედრა გაიმართა. დაინტერესებულ პირებს, რომლებსაც საკუთარი ბიზნეს იდეის განსახორციელებლად ფინსანსური მხარდაჭერა სჭირდებათ, პროგრამაში ჩართვის გზები, მეწარმეობის განვითარების სააგენტოს წარმომადგენლებმა გააცნეს. მათი  თქმით, პროგრამაში მონაწილეობის თვალსაზრისით, სამცხე–ჯავახეთი ერთ–ერთი აქტიური რეგიონია. ქვეყნის მასშტაბით, პირველ რაუნდში დაფინანსებული 1620 ბენეფიციარიდან 260 განაცხადი სამცხე–ჯავახეთსა და ქვემო ქართლიდან დაფიქსირდა. ორგანიზატორები მეწარმეთა აქტიურობას მეორე რაუნდშიც ელიან. პროგრამაში მონაწილეობის მისაღებად, მეწარმეებმა განაცხადი 15 თებერვლიდან 31 მარტის ჩათვლით უნდა გააკეთონ. ,,მიკრო და მცირე მეწარმეობის ხელშეწყობის პროგრამა“, სახელმწიფო პროექტის – ,,აწარმოე საქართველოში“ ფარგლებში ხორციელდება. იგი სახელმწიფოს მხრიდან 5 000 დან 15 000 ლარამდე თანადაფინანსების გაცემას გულისხმობს.

2016 წლის 15 თებერვლიდან, საქართველოს ყველა რეგიონში, პროგრამა „აწარმოე საქართველოში“ ფარგლებში, მიკრო და მცირე მეწარმეობის ხელშეწყობის პროექტის რეგისტრაცია დაიწყო. დაინტერესებულ პირებს შესაძლებლობა ეძლევათ, იდეის განსახორციელებლად მოიპოვონ სახელმწიფოს თანადაფინანსება (5,000 ლარამდე 1 მეწარმე, 10,000 ლარამდე 2 მეწარმე, 15,000 ლარამდე 3 მეწარმე). რეგისტრაცია პირველ აპრილამდე გაგრძელდება. პროექტის მიზანია ადგილობრივ მოსახლეობას ხელი შეუწყოს საკუთარი საქმის წამოწყებაში ან არსებული ბიზნესის გაფართოებაში. მიკრო და მცირე მეწარმეობის ხელშეწყობის პროგრამა, სახელმწიფო პროექტის –  „აწარმოე საქართველოში“ ფარგლებში  ხორციელდება.

მცირემიწიან ფერმერთა 2016 წლის საგაზაფხულო სამუშაოების ხელშეწყობის პროგრამის ფარგლებში, ახალციხის მუნიციპალიტეტის სოფლების მოსახლეობისთვის განკუთვნილი ბარათები დღეს, 12 თებერვალს, ადმინისტრაციული ერთეულების წარმომადგენლებს, მოსახლეობაში დასარიგებლად გადასცეს. სოფლის მეურნეობის სამინისტროს ინფორმაციით, ახალციხის მუნიციპალიტეტში, ხვნის ბარათს 8 391 ფერმერი იღებს. მათი რიცხვი, გასულ წელთან შედარებით, 300–ით გაიზარდა. ბენეფიციარებს ხვნის ბარათის გამოყენება პირველ დეკემბრამდე შეეძლებათ. მათი სურვილის შემთხვევაში, ისინი შეძლებენ, რომ ხვნის ბარათი აგრო ბარათში გადაცვალონ და მასზე დარიცხული ქულების საშუალებით, პესტიციდები ან საჭირო ინვენტარი შეიძინონ.

     ახალციხის თემში, 2016 წლის სოფლის მხარდაჭერის პროგრამის პრიორიტეტების შერჩევაზე მუშაობენ. ამ მიზნით, მუნიციპალიტეტის პირველი პირები ფერსის, გიორგიწმინდის, წინუბნისა და გურკელის მოსახლეობას შეხვდნენ, მათ პრობლემებს გაეცნენ და 2016 წლის, სოფლის მხარდაჭერის პროგრამის პრიორიტეტებზე იმსჯელეს. თემის გამ გეობაში ამბობენ, რომ მსგავსი შეხვედრები მუნიციპალიტეტის ყველა სოფელში გაიმართება.

გარემოსდაცვითი ზედამხედველობის დეპარტამენტის სამცხე-ჯავახეთის სამმართველოს თანამშრომლებმა ხე-ტყის უკანონო მოპოვების 4 ფაქტი გამოავლინეს. ახალციხის მუნიციპალიტეტის სოფელ მუგარეთში ნანახი იქნა უკანონოდ მოპოვებული საშეშე მერქანი. უკანონოდ მოპოვებული მრგვალი მორი ნახეს ბორჯომის სოფლებში ყვიბისსა (2 ფაქტი) და კორტანეთში. სამართალდამრღვევების ვინაობა ამ ეტაპზე უცნობია.  შედგენილია შესაბამისი აქტები ასევე, სამცხე-ჯავახეთის სამმართველოს თანამშრომლებმა უკანონოდ მოქმედი სამი სახერხი საამქრო აღმოაჩინეს ბორჯომის სოფლებში: ტაძრისაა და საკირეში, სადაც განთავსებული იყო დაუფირნიშებელი მორები. დაურეგისტრირებელი სახერხი საამქრო გამოავლინეს ბორჯომის სოფელ მაჭარწყლის ტყისბუდეშიც. აღნიშნულ ტერიტორიაზე აღმოჩენილი იქნა უკანონოდ მოპოვებული მორები. სახერხი საამქროები დემონტაჟის შემდეგ სამმართველოს თანამშრომლებმა ფინანსთა სამინისტროს მომსახურების სააგენტოში გადაიტანეს.

უცხოელების გამოცდილება და თანამედროვე ტექნოლოგიები

უცხოელების გამოცდილება და თანამედროვე ტექნოლოგიები – ეს არის “ფერმერის საათის” დღევანდელი გადაცემის თემა. ქართველი ფერმერები ცდილობენ, რომ თანამედროვეობას ფეხი აუწყონ და სოფლებში ახალი ტექნოლოგიები დანერგონ. ისინი ფიქრობენ, რომ აუცილებელია თანამედროვე ტექნოლოგიების დანერგვის პროცესში უშუალოდ ჩაერთონ.  რა გეგმები აქვს სახელმწიფოს ტექნოლოგიების განვითარებასთან დაკავშირებით და რა როლი ეკისრება თავად ფერმერებს – “ფერმერის საათის” კითხვებს სოფლის მეურნეობის სამინისტროს სამცხე–ჯავახეთის რეგიონული სამმართველოს უფროსი პასუხობს. 2015 წლის 30 დეკემბერი    

29 წლის მეღვინე გიორგი ნათენაძე, უკვე წლებია, ძირძველი, მესხური ვაზის ჯიშების მოძიებით, მისი გახარებითა და ღვინის წარმოებითაა დაკავებული. იგი ამ დროისათვის, ორი სახეობის ღვინოს აწარმოებს. მისი ღვინო არაერთ გამოფენაზე, მათ შორის საზღვარგარეთაც არაერთხელ გავიდა.

ახალი ტექნოლოგიები და მისი მნიშვნელობა ფერმერულ მეურნეობაში. სამცხე–ჯავახეთში სოფლის მეურნეობის განვითარების მიზნით,  ფერმერებმა სხვადასხვა სახის ტექნოლოგიის დანერგვა დაიწყეს. სოფელ რუსთავში მცხოვრები ვაჟა ძირკვაძე იმ ფერმერთა რიცხვს მიეკუთვნება, რომელმაც საკუთარი ინიციატივით, ახალი ტექნოლოგიების დანერგვა დაიწყო.

უცხოელების გამოცდილება და თანამედროვე ტექნოლოგიები

მეცხოველეობაში ჯიშთა განვითარებას ფერმერები ხელოვნური განაყოფიერების გზით ცდილობენ. ამბობენ, რომ ამ მეთოდით დადებითი შედეგის მიღწევა ბევრად მარტივია. ფერმერები იმ უპირატესობაზეც საუბრობენ, რომელიც მეცხოველეობაში ხელოვნური განაყოფიერების გზით მიიღწევა.

სოფელ ადიგენის მკვიდრი 65 წლის ვლადიმერ ინასარიძე ფუტკრის 80 ოჯახს უვლის. დამსახურებულმა მეფუტკრემ ორი თვის წინ ფერმერული გაერთიანება „კოოპერატივი მთისა“ ჩამოაყალიბა და ცდილობს რეალიზაციის პრობლემა ამ გზით გადაჭრას. მან საქმიანობა ფუტკრის 20 ოჯახით დაიწყო და მისი მოვლა–პატრონობა სასიამოვნო პროცესად აქცია.

ვალეში მცხოვრებმა ზურაბ სამარჯიშვილმა მოსავლის შესანახად სამაცივრე მეურნეობა მოაწყო. დღეისათვის ოჯახს ბოსტნეულის  შენახვა გვიან გაზაფხულამდე შეუძლიათ.  ახალგაზრდა ფერმერის საქმიანობა და სამომავლო გეგმები “ფერმერის საათის” სპეციალურ რუბრიკაში წარმატებული ფერმერი.